Rượu ngô Bản Phố hay còn được gọi là rượu ngô Bắc hà là thức uống truyền thống, đặc sản của tộc người H”Mông và người Dao. Đây là nét văn hóa, là linh hồn của chốn rừng núi cao Tây Bắc. Mỗi khi có dịp đến với Lào Cai, chắc chắn không thể bỏ lỡ cơ hội thưởng thức “Sơn tửu” này.
Rượu ngô Bản Phố Bắc Hà có màu trong veo như là nước suối. Ban đầu uốn có vị thơm nồng, thế rồi dịu dần, không gắt mà cũng không chua. Chính những điều đó đã đốn tim bao thực khách ngay từ lần đầu đến đây. Và cách nấu rượu ngô Bản Phố Bắc Hà tuy không cầu kỳ nhưng cần có sự tinh tế, tỉ mỉ cũng như bí quyết riêng của nhà nghề.
Vậy trong bài hôm nay, chúng tôi sẽ chia sẻ đến bạn cách nấu rượu ngô Bản Phố Bắc Hà đơn giản, chất lượng nhất. Đừng bỏ lỡ nhé.
Hướng dẫn cách nấu rượu ngô Bản Phố Bắc Hà ngon chuẩn vị
Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu nấu rượu ngô Bản Phố Bắc Hà
Trước tiên, để nấu được thức rượu ngô Bản Phố ngon chuẩn vị, ta cần tiến hành chuẩn nguyên liệu. Ngô phải là giống ngô vàng của người H”Mông trên vùng cao. Đặc biệt, ngô phải được thu hoạch đúng thời vụ, trồng từ 6 – 7 tháng trên những vách núi cao mới là ngô ngon. Điều này tạo nên sự khác biệt trong hương vị đặc trưng của sơn tửu vùng Tây Bắc.
Men nấu rượu ngô Bản Phố không phải là những loại men bánh hay men 36 vị thuốc bắc thông thường. Người dao sử dụng men có cái tên rất lạ đó là “hồng my”, hay chính là hạt của cây Pà. Loài cỏ này thường được trồng rất nhiều ở những vùng ven các sườn đồi ruộng bậc thang, ở trên nương lúa. Hình dạng lá gần giống với cỏ mần trầu, tuy nhiên cao hơn. Cỡ từ tháng 9 đến tháng 10 là mùa lý tưởng để tiến hành thu hoạch hồng my.
Những bông hồng my khi được cắt về sẽ được mang đi phơi khô, treo trên sàn hay là gác bếp nhà người Dao. Hạt hồng my màu đen, nhỏ ti ti. Người ta sử dụng hạt này đem đi xay nhỏ rồi trộn cùng với nước sôi với nước rượu đầu tiên. Nhào lại với nhau cho thuật nhuyễn, nắm thành quả phơi ở những vị trí thoáng mát, ít nắng và có gió.
Nguồn nước nấu rượu ngô Bản Phố Bắc Hà được lấy trên khe núi và những vách đá. Do vậy mà hương vị rượu ngô nơi đây luôn luôn thơm ngon, khó có thức rượu nào bì được.
Bước 2: Lên men, ủ men
Sau khi đã có ngô vàng, ta tẽ hạt, loại bỏ đi toàn bộ những hạt lép và mỏng. Rửa sạch toàn bộ ngô, cho ngô vào trong chảo để bung. Thông thường, thời gian bung ngô mà người H”Mông thực tiện sẽ kéo dài từ 20 – 24 tiếng liên tiếp. Lưu ý lửa trong suốt quá trình bung ngô phải nhỏ đều. Chảo ngô chỉ nên sôi lăn tăn, ở mức vừa đủ nhiệt. Ngô nở tung đều và ăn dẻo.
Khi đã bung ngô thành công, ta vớt toàn bộ ra rồi trải đều ra các nong, mẹt hoặc nia trẻ để cho ngô tỏa nhiệt bớt. Đợi đến lúc ngô nguội, còn hơi ấm thì ta mới bắt đầu trộn men vào. Gợi ý cứ 10 kg ngô bung thì ta trộn cùng với 3 viên men. Nếu như trộn ít men hay nhiều men quá sẽ làm ảnh hưởng đến hương vị, chất lượng của thức rượu. Những viên men hồng my sẽ được giã nhỏ, nát rồi rắc trực tiếp lên bề mặt ngô ủ theo từng lớp mỏng.
Hoàn thành bước trộn men với ngô, ta mang hỗn hợp này vào trong thùng để ủ. Những thùng chứa ngô thì nên buộc kín lại, để ở nơi thật thoáng mát. Khuyến khích để thùng chứa ngô trực tiếp dưới nền nhà bởi sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình lên men diễn ra. Nhà nghề dựa trên kinh nghiệm của mình mà xem xét xem ngô đã ủ ngấu hay là chưa. Thường thì phải 5 – 6 ngày liên tiếp mới được.
Bước 3: Chưng cất rượu ngô Bản Phố Bắc Hà
Ngô đã ủ ngấu, cho toàn bộ vào chõ để tiến hành chưng cất. Tốt nhất nên chưng cất với chõ bằng gỗ. Nước phải được khoan trực tiếp từ dưới lòng đất lên. Những nơi có rượu ngon thì chắc chắn có nguồn nước nấu rượu chất lượng.
Sử dụng củi để đun, khi sôi thì nhanh chóng giảm lửa. Chỉ nên cho lửa cháy âm ỉ, sau chừng 10 phút thì rượu sẽ tích tụ rồi cất thành rượu. Sau đó, rượu chảy ra các bình đựng bằng một thanh gỗ có khoát lỗ rỗng. Thời gian để chưng cất 20 lít rượu ngô Bản Phố Bắc Hà thường là 3 tiếng.
Phần kết
Trên đây là toàn bộ chia sẻ của chúng tôi về cách nấu rượu ngô Bản Phố Bắc Hà. Hi vọng bài viết này là bổ ích, có ý nghĩa với mọi người. Đặc biệt với những ai mong muốn được tìm hiểu rõ về đặc sản chốn rừng núi Tây Bắc. Xin cám ơn.
Xem thêm: